{ "cells": [ { "cell_type": "markdown", "metadata": {}, "source": [ "## Kollekciók" ] }, { "cell_type": "markdown", "metadata": {}, "source": [ "### [Tuple](https://docs.python.org/3/library/stdtypes.html#tuples)\n", "\n", "- A tuple természetes számokkal indexelhető, nem módosítható tömb.\n", "- Az elemeknek nem kell azonos típusúnak lenniük.\n", "- Az indexelés O(1), a tartalmazásvizsgálat O(n) időben fut le, ahol n a tuple elemszáma." ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 1, "metadata": {}, "outputs": [], "source": [ "# Hozzunk létre egy t nevű, 3 elemű tuple változót!\n", "t = (20, 30, 40)" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 2, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "(20, 30, 40)" ] }, "execution_count": 2, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "t" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 3, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "tuple" ] }, "execution_count": 3, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "# Ellenőrizzük t típusát!\n", "type(t)" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 4, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "3" ] }, "execution_count": 4, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "# Az elemek számát a len függvénnyel kérdezhetjük le.\n", "len(t)" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 5, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "20" ] }, "execution_count": 5, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "# Tuple elemeinek elérése (az indexelés 0-tól indul).\n", "t[0]" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 6, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "30" ] }, "execution_count": 6, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "t[1]" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 7, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "40" ] }, "execution_count": 7, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "t[2]" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 8, "metadata": {}, "outputs": [ { "ename": "TypeError", "evalue": "'tuple' object does not support item assignment", "output_type": "error", "traceback": [ "\u001b[1;31m---------------------------------------------------------------------------\u001b[0m", "\u001b[1;31mTypeError\u001b[0m Traceback (most recent call last)", "Cell \u001b[1;32mIn[8], line 2\u001b[0m\n\u001b[0;32m 1\u001b[0m \u001b[38;5;66;03m# Az elemeken nem lehet módosítani!\u001b[39;00m\n\u001b[1;32m----> 2\u001b[0m t[\u001b[38;5;241m0\u001b[39m] \u001b[38;5;241m=\u001b[39m \u001b[38;5;241m100\u001b[39m\n", "\u001b[1;31mTypeError\u001b[0m: 'tuple' object does not support item assignment" ] } ], "source": [ "# Az elemeken nem lehet módosítani!\n", "t[0] = 100" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 9, "metadata": {}, "outputs": [], "source": [ "# A t változó persze kaphat új értéket.\n", "t = (100, 30, 40)" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 10, "metadata": {}, "outputs": [], "source": [ "# Az elemeknek nem kell azonos típusúnak lenniük.\n", "t = (10, 2.5, 'alma', False, (10, 20))" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 11, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "(10, 2.5, 'alma', False, (10, 20))" ] }, "execution_count": 11, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "t" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 12, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "True" ] }, "execution_count": 12, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "# Tartalmazásvizsgálat.\n", "'alma' in t" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 13, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "False" ] }, "execution_count": 13, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "'körte' in t" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 14, "metadata": {}, "outputs": [], "source": [ "# Amennyiben nem okoz kétértelműséget, a ( és ) határoló elhagyható!\n", "t = 20, 30, 40" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 15, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "(20, 30, 40)" ] }, "execution_count": 15, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "t" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 16, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "tuple" ] }, "execution_count": 16, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "type(t)" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 17, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "()" ] }, "execution_count": 17, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "# Üres tuple létrehozása.\n", "()" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 18, "metadata": {}, "outputs": [], "source": [ "# Egy elemű tuple létrehozása.\n", "t = (42,)" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 19, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "(42,)" ] }, "execution_count": 19, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "t" ] }, { "cell_type": "markdown", "metadata": {}, "source": [ "### [Lista](https://docs.python.org/3/library/stdtypes.html#lists)\n", "\n", "- A tuple módosítható változata. Új elemet is hozzá lehet adni, ill. meglévő elemeken is lehet módosítani.\n", "- Az indexelés O(1), a tartalmazásvizsgálat O(n) időben fut le itt is." ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 20, "metadata": {}, "outputs": [], "source": [ "# Hozzunk létre egy l nevű, 4 elemű listaváltozót!\n", "# Az elemeknek nem kell azonos típusúnak lenniük.\n", "l = [2, 3, 4, 'körte']" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 21, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "(list, 4)" ] }, "execution_count": 21, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "# Ellenőrizzük l típusát, és kérdezzük le az elemek számát!\n", "type(l), len(l)" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 22, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "2" ] }, "execution_count": 22, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "# Lista elemeinek elérése (az indexelés 0-tól indul).\n", "l[0]" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 23, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "3" ] }, "execution_count": 23, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "l[1]" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 24, "metadata": {}, "outputs": [ { "ename": "IndexError", "evalue": "list index out of range", "output_type": "error", "traceback": [ "\u001b[1;31m---------------------------------------------------------------------------\u001b[0m", "\u001b[1;31mIndexError\u001b[0m Traceback (most recent call last)", "Cell \u001b[1;32mIn[24], line 1\u001b[0m\n\u001b[1;32m----> 1\u001b[0m l[\u001b[38;5;241m4\u001b[39m]\n", "\u001b[1;31mIndexError\u001b[0m: list index out of range" ] } ], "source": [ "l[4]" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 26, "metadata": {}, "outputs": [], "source": [ "# Listaelem módosítása.\n", "l[0] = 100" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 27, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "[100, 3, 4, 'körte']" ] }, "execution_count": 27, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "l" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 28, "metadata": {}, "outputs": [], "source": [ "# Listába elemként beágyazhatunk másik listát.\n", "l = [10, 20, 30, [40, 50]]" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 29, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "[10, 20, 30, [40, 50]]" ] }, "execution_count": 29, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "l" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 30, "metadata": {}, "outputs": [], "source": [ "# Elem hozzáfűzése a lista végére.\n", "l.append('sör')" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 31, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "[10, 20, 30, [40, 50], 'sör']" ] }, "execution_count": 31, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "l" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 32, "metadata": {}, "outputs": [], "source": [ "# Elem beszúrása a lista adott indexű helyére.\n", "l.insert(1, 'bor')" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 33, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "[10, 'bor', 20, 30, [40, 50], 'sör']" ] }, "execution_count": 33, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "l" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 34, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "True" ] }, "execution_count": 34, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "# Tartalmazásvizsgálat.\n", "'sör' in l" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 35, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "False" ] }, "execution_count": 35, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "40 in l" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 36, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "2" ] }, "execution_count": 36, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "# Elem indexének meghatározása (az első előfordulásé).\n", "l.index(20)" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 37, "metadata": {}, "outputs": [ { "ename": "ValueError", "evalue": "42 is not in list", "output_type": "error", "traceback": [ "\u001b[1;31m---------------------------------------------------------------------------\u001b[0m", "\u001b[1;31mValueError\u001b[0m Traceback (most recent call last)", "Cell \u001b[1;32mIn[37], line 1\u001b[0m\n\u001b[1;32m----> 1\u001b[0m l\u001b[38;5;241m.\u001b[39mindex(\u001b[38;5;241m42\u001b[39m)\n", "\u001b[1;31mValueError\u001b[0m: 42 is not in list" ] } ], "source": [ "l.index(42)" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 38, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "[10, 20, 30, 40, 50]" ] }, "execution_count": 38, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "# Egy szekvencia összes elemének hozzáfűzése a listához.\n", "l = [10, 20, 30]\n", "l.extend([40, 50])\n", "l" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 39, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "[10, 20, 30, [40, 50]]" ] }, "execution_count": 39, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "# Az extend különbözik az append-től!\n", "l = [10, 20, 30]\n", "l.append([40, 50])\n", "l" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 40, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "30" ] }, "execution_count": 40, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "# Adott indexű elem törlése.\n", "l.pop(2)" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 41, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "[10, 20, [40, 50]]" ] }, "execution_count": 41, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "l" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 42, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "[40, 50]" ] }, "execution_count": 42, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "# Utolsó elem törlése.\n", "l.pop()" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 43, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "[10, 20]" ] }, "execution_count": 43, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "l" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 44, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "[10, 20, 30, 'Pisti', 'Józsi']" ] }, "execution_count": 44, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "# Két lista összefűzése egy új listába.\n", "[10, 20, 30] + ['Pisti', 'Józsi']" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 45, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "[0, 1, 0, 1, 0, 1, 0, 1, 0, 1, 0, 1, 0, 1, 0, 1, 0, 1, 0, 1]" ] }, "execution_count": 45, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "# Lista többszörözése.\n", "[0, 1] * 10" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 46, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "[]" ] }, "execution_count": 46, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "# Üres lista létrehozása.\n", "[]" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 47, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "[[1, 2, 3], [4, 5, 6]]" ] }, "execution_count": 47, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "# Egy 2x3-as mátrix\n", "m = [[1, 2, 3], [4, 5, 6]]\n", "m" ] }, { "cell_type": "markdown", "metadata": {}, "source": [ "## Konverzió\n", "\n", "Ezen adattípusok nevei is használhatók függvényként az adott adattípusra való konvertálásra, amennyiben a konverziónak van értelme." ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 48, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "(1, 2, 3)" ] }, "execution_count": 48, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "tuple([1, 2, 3]) # list => tuple" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 49, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "[4, 5, 6]" ] }, "execution_count": 49, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "list((4, 5, 6)) # tuple => list" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 50, "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "'[10, 20]'" ] }, "execution_count": 50, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "str([10, 20])" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 51, "metadata": {}, "outputs": [ { "ename": "TypeError", "evalue": "int() argument must be a string, a bytes-like object or a real number, not 'list'", "output_type": "error", "traceback": [ "\u001b[1;31m---------------------------------------------------------------------------\u001b[0m", "\u001b[1;31mTypeError\u001b[0m Traceback (most recent call last)", "Cell \u001b[1;32mIn[51], line 1\u001b[0m\n\u001b[1;32m----> 1\u001b[0m \u001b[38;5;28mint\u001b[39m([\u001b[38;5;241m10\u001b[39m, \u001b[38;5;241m20\u001b[39m])\n", "\u001b[1;31mTypeError\u001b[0m: int() argument must be a string, a bytes-like object or a real number, not 'list'" ] } ], "source": [ "int([10, 20])" ] } ], "metadata": { "kernelspec": { "display_name": "Python 3 (ipykernel)", "language": "python", "name": "python3" }, "language_info": { "codemirror_mode": { "name": "ipython", "version": 3 }, "file_extension": ".py", "mimetype": "text/x-python", "name": "python", "nbconvert_exporter": "python", "pygments_lexer": "ipython3", "version": "3.11.3" } }, "nbformat": 4, "nbformat_minor": 2 }